Zachęcamy wszystkich mieszkańców powiatu tarnogórskiego do oddania głosu na projekt dotyczący cmentarza żydowskiego w ramach tegorocznego budżetu partycypacyjnego powiatu.
Głosować można od 6 do 17 września br. na stronie www.budzetpartycypacyjny.tarnogorski.pl/glosowanie-2021 (projekt nr 3) lub przy stanowisku komputerowym udostępnionym w holu głównym siedziby Starostwa Powiatowego w Tarnowskich Górach przy ul. Karłuszowiec 5. Wyniki głosowania poznamy do końca miesiąca.
Projekt zgłoszony przez Stowarzyszenie Gliwicka 66 nosi tytuł „Historia w kamieniu. Naprawa ogrodzenia cmentarza żydowskiego w Tarnowskich Górach, odtworzenie alejek oraz zabezpieczenie zabytkowych nagrobków przed dalszym niszczeniem„. Celem projektu jest zabezpieczenie zabytkowego cmentarza żydowskiego przy ulicy Gliwickiej 66 w Tarnowskich Górach przed dalszym niszczeniem, poprzez:
- remont oraz odtworzenie części ogrodzenia obiektu (naprawa zniszczonych fragmentów muru, uzupełnienia muru. renowacja bram i furtek),
- odtworzenie alejek cmentarza (odsłonięcie istniejącego bruku, uzupełnienia bruku),
- oczyszczenie oraz zabezpieczenie części zabytkowych nagrobków (prace konserwatorskie i zabezpieczające).
Cmentarz żydowski w Tarnowskich Górach wraz ze znajdującym się na jego terenie domem przedpogrzebowym został wpisany do rejestru zabytków nieruchomych województwa śląskiego 7 stycznia 2021 roku. Tym samym Śląski Wojewódzki Konserwator Zabytków potwierdził ogromną wartość historyczną tego miejsca. Od roku 1822 do wybuchu II wojny światowej cmentarz służył społecznościom żydowskim Tarnowskich Gór oraz pobliskich miejscowości: Bobrownik, Górnik, Kępczowic, Kozłowej Góry, Lasowic, Nowego Chechła, Piekar Rudnych, Pniowca, Ptakowic, Rept, Rybnej. Starych Tarnowie, Suchej Góry, Stolarzowic i Zbrosławic. Stanowi on zatem część kulturowego dziedzictwa oraz świadectwo przeszłości wszystkich wymienionych miejscowości. W latach powojennych cmentarz przy Gliwickiej 66 był również miejscem pochówku osób wyznania ewangelickiego.
Większość obiektów związanych z religią i kulturą żydowską w Europie zniszczono podczas II wojny światowej lub krótko po niej. Warto zatem podkreślić, ze tarnogórski cmentarz i dom przedpogrzebowy, wzniesiony w 1894 roku są jednymi z niewielu tego typu obiektów zachowanych w Polsce.
W ostatnim czasie cmentarz żydowski oraz dom przedpogrzebowy stały się dla tarnogórzan miejscem spotkań wokół wydarzeń o charakterze społecznym, kulturalnym i artystycznym, organizowanym między innymi przez Stowarzyszenie Gliwicka 66. Odpowiednie zabezpieczenie zabytku umożliwiłoby kolejne takie spotkania – koncerty, projekcje filmów i wystawy popularyzujące tę część historii miasta i regionu, która związana jest z zamieszkującą je w przeszłości społecznością żydowską. Jak wskazano wcześniej, budynek domu przedpogrzebowego wraz z cmentarzem stanowi kolejny cenny zabytek na terenie miasta. Otoczenie obiektu odpowiednią troską pozwoliłoby uczynić z niego miejsce nie odstraszające, a zachęcające turystów – także tych, których do miasta UNESCO przyciąga chęć odwiedzenia zabytkowej Kopalni Srebra.
Więcej informacji na stronie Budżetu Partycypacyjnego Powiatu Tarnogórskiego.